Porządek w otoczeniu dziecka – hasło otwarte

Porządek oznacza odpowiedni dobór i najbardziej korzystną w danej sytuacji kolejność czynności. Chodzi o taki dobór czynności i taką ich kolejność (układ), które najkrótszą i najpewniejszą drogą prowadzą do zamierzonego celu w określonym działaniu (Pochanke, 1970, s.28). Inaczej mówiąc porządek to stan, w którym wszystkie rzeczy mają swoje miejsce, a zdarzenia zachodzą we właściwym czasie.

Z obu tych definicji wyraźnie wynika, że zagadnienie porządku jest bezpośrednio związane z ekonomiką pracy. Odnosi się to do każdego działania człowieka, nauczyciela, dziecka – zarówno w domu, jak i szkole, klasie. Praca wykonywana za pośrednictwem właściwie dobranych czynności i tylko tych, które są niezbędne i w odpowiednim porządku, daje o wiele lepsze rezultaty, wymaga mniejszego nakładu energii i czasu aniżeli taka, w której czynności ich kolejność są przypadkowe.

Tadeusz Pszczołowski (1978, s.69) pod pojęciem porządek rozumie „rezultat uporządkowania pewnych elementów wedle jakiejś zasady kolejności – w przypadku porządku rzeczowego chodzi o konkretne rzeczy”.

Dziecko w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym wykonuje:

• czynności porządkowe (układanie zabawek do właściwych pudeł, odkurzanie, usuwanie odpadów, zamiatanie, wietrzenie pomieszczeń, podlewanie roślin doniczkowych);
• czynności konserwacyjne (np. czyszczenie kredek, usuwanie złamanych, ostrzenie zużytych, czyszczenie pilników do drewna itp.);
• czynności sprawdzające (np. segregacja materiałów: papieru, kartonu, tektury, plastiku; odpowiednie ułożenie; sprawność narzędzi) (Kazberuk, 1990, s.59).

Literatura:

1. Kazberuk J., Nauczanie pracy-techniki w klasach I-III. Zarys metodyki, Warszawa 1990.
2. Kiernicki B., Ład, porządek i ich współzależność, „Rysunek i Praca Ręczna” 1958, nr 2.
3. Kowolik P., Narzędzia istotnym elementem zawodowej pracy człowieka, W: Wybrane problemy środowiska pracy i gospodarki. Red. M. Rybakowski, J. Stebila, Zielona Góra 2010.
4. Kowolik P., Organizacja a bezpieczeństwo i higiena pracy we współczesnej szkole, W: Ochrona pracy jako przedmiot badań pedagogiki pracy. Red. A. Sas-Badowska, Radom-Warszawa 2013.
5. Pochanke H., Organizacja pracy, Katowice 1970.
6. Pszczołowski T., Mała encyklopedia prakseologii i teorii organizacji, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1978.
7. Puzyna Cz., Ochrona środowiska pracy przed hałasem, Tom I, Warszawa 2008.
8. Słownik pedagogiki pracy, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1986.

Autor hasła:

dr Piotr Kowolik, Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Mysłowicach