Seksuologia - hasło otwarte
Nauka o charakterze interdyscyplinarnym, wielowymiarowym, empirycznym i normatywnym zajmująca się uwarunkowanymi płciowością różnicami między ludźmi, następstwami podziału ludzi na płeć męską i żeńską, konsekwencjami rozwoju seksualnego i tożsamości płciowej człowieka, tworzeniem więzi międzyludzkich i ich wpływem na zdrowie fizyczne i psychiczne, osobowość, rodzinę, karierę zawodową, relacje społeczne i normy zachowań (Imieliński, 1977; Foucault, 2000; Czerwiec i Potyrała, 2015; Czerwiec, 2015).
Z uwagi na fakt, że seksualność jest uwarunkowaną biologicznie cechą organizmu podlegającą wpływom środowiska zewnętrznego, seksuologia jako nauka rozpatrywana jest w wymiarze interdyscyplinarnym, psychofizjologiczno-medycznym i społeczno-kulturowym oraz wymaga współdziałania specjalistów z różnych obszarów wiedzy: biologii, medycyny, pedagogiki, psychologii, prawa, etyki, socjologii, filozofii, antropologii, medioznawstwa, kulturoznawstwa, edukacji. Wskazuje się również na tzw. podwójną interdyscyplinarność seksuologii, gdyż integruje ze sobą zagadnienia z zakresu medycyny, np. psychiatryczne z ginekologicznymi, czy endokrynologicznymi, ale także zagadnienia medyczne z pozamedycznymi, np. etyką, socjologią (Imieliński, 1977; Imieliński, 1980; Sykała, 2010; Skrzypulec i Lew-Starowicz, 2010; Jaczewski, 2014; Czerwiec, 2015).
Jednymi z podstawowych pojęć w seksuologii związanymi z czynnikami biologicznymi, psychicznymi, duchowymi i społeczno-kulturowymi są ‘seks’ - całokształt życia seksualnego i biologicznych cech kobiet i mężczyzn oddziałujących na zmysły człowieka oraz ‘erotyzm’ - zainteresowanie fizycznością, psychiką i relacjami psychoseksualnymi oraz nadawanie doświadczeniom seksualnym wymiaru ponadbiologicznego i ponadprokreacyjnego (Lew-Starowicz, 2002; Czerwiec, 2015).
Literatura:
- Czerwiec K., Potyrała K., 2015. Sex education in Poland and worldwide against the background of social transformations and knowledge development. W: Women in the Cultural Mozaic. Women’s social and educational challenges in international perspective, Lubińska-Bogacka M., Zawisza E. (red.). Volume II. Wydawnictwo Scriptum, Kraków
- Czerwiec K., 2015. Problemy biologii człowieka - implikacje społeczne i edukacyjne. Wydawnictwo Naukowe UP, Kraków
- Foucault M., 2000. Historia seksualności. Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa
- Imieliński K., 1977. Kulturowo-medyczne aspekty seksuologii. W: Seksuologia społeczna. Zagadnienia psychospołeczne, Imieliński K. (red.). Wydawnictwo PWN, Warszawa
- Imieliński K., 1980. Seksuologia kulturowa. PWN, Warszawa
- Jaczewski A., 2014. Seksualność dzieci i młodzieży. Pół wieku badań i refleksji. Wydawnictwo Difin, Warszawa
- Lew-Starowicz Z., 2002. Leksykon seksuologiczny. Wydawnictwo Continuo, Wrocław
- Skrzypulec V., Lew-Starowicz Z., 2010. Podstawy seksuologii. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa
- Sykała K., 2010. Zjawisko seksualizacji zagrożeniem dla niewinności. W: Remedium, 1
Autorka hasła:
dr Karolina Czerwiec, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie
