Tekst źródłowy strony Konwencja o prawach dziecka - hasło otwarte

Umowa międzynarodowa z zakresu praw człowieka, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych 20 listopada 1989 roku. Weszła w życie 20 września 1990 r. Przyjecie Konwencji poprzedziły dwie deklaracja dotyczące praw dzieci z lat 1924 i 1959. Prace nad konwencją zainicjowała Rzeczpospolita Polska w 1978 r. Za jej ideową podstawę uważano dokonania polskiej myśli pedagogicznej, w szczególności koncepcje Janusza Korczaka. W chwili obecnej stronami Konwencji są 194 państwa. Stany Zjednoczone Ameryki Północnej oraz Somalia podpisały Konwencję ale jej do tej pory nie ratyfikowały, są więc jedynymi państwami, w których nie ma ona mocy wiążącej. 

Dokument konwencyjny składa sie z preambuły oraz 54 artykułów pogrupowanych w 4 części. W części pierwszej obejmującej art. 1–41 zawarte zostały zobowiązania państwa wobec dzieci. Część druga art. 42–45 poświęcone zostały zasadom wywiązywania się ze zobowiązań przewidzianych w konwencji. W części tej powołany zostaje organ monitorujący stosowanie Konwencji → Komitet Praw Dziecka. Ostatnia trzecia część poświęcona została regułom w oparciu o które możliwe jest przystąpienie do Konwencji. 

Konwencja oparta została o cztery podstawowe zasady (art. 2–5): równości i niedyskryminacji, →dobra dziecka, zapewnienia przez państwo realizacji praw dziecka oraz zasadę poszanowania odpowiedzialności, praw i odpowiedzialności obojga rodziców.

Do dokumentu konwencyjnego dołączone zostały 3 protokoły dodatkowe:

* Protokół fakultatywny do Konwencji o prawach dziecka w sprawie angażowania dzieci w konflikty zbrojne z 25 maja 2005, wszedł w życie 12 lutego 2002 r. Dokument ten zawiera zobowiązanie Państw do podniesienia granicy minimalnego wieku ochotniczego wstępowania osób do ich narodowych sił zbrojnych z granicy określonej Artykułem 38 ust. 3 Konwencji o prawach dziecka, oraz uznania, że osoby poniżej 18–go roku życia są uprawnione do szczególnej ochrony. Protokół nakłada na Państwa także wskazanie zabezpieczeń jakie poczynione będą aby siły zbrojne nie rekrutowały się z osób objętych ochroną. Stronami protokołu jest 156 państw. 
* Protokół fakultatywny do Konwencji o prawach dziecka w sprawie handlu dziećmi, dziecięcej prostytucji i dziecięcej pornografii z 20 maja 2000 r. , wszedł w życie 18 stycznia 2002 r. – obejmujący państwa strony do objęcia zakazem oraz penalizacją handel dziećmi, dziecięcą prostytucję i dziecięcą pornografię. Stronami protokołu jest 167 państw. 
* Protokół fakultatywny do Konwencji o prawach dziecka w sprawie procedury składania zawiadomień z 19 grudnia 2011 r.– ustanawiający mechanizm kontrolny nad przestrzeganiem Konwencji przez państwa–strony. Na chwilę obecną protokół ten jest jeszcze obowiązujący gdyż jego stronami jest dopiero 11 państw. Polska podpisała protokół 30 września 2013, ale go nie ratyfikowała.

'''Źródła:'''
# Prawa dziecka w prawie międzynarodowym, Karska Elżbieta (red.), Warszawa 2014; 
# G. Michałowska Ochrona praw człowieka w Radzie Europy i w Unii Europejskiej, Warszawa 2007; 
# O. Sitarz, Ochrona praw dziecka w polskim prawie karnym na tle postanowień Konwencji o prawach dziecka, Katowice 2004; 
# M. Balcerek, Prawa dziecka, Warszawa 1986; 
# R. Krajewski, Prawa dziecka w świetle Konwencji o Prawach Dziecka (w:) Wychowanie na co Dzień, 2007, nr 3, s. 16–18.

'''Autorka  hasła:'''

dr Agnieszka Wedeł–Domaradzka, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

[[kategoria: Polityczny konstrukt dzieciństwa]]