Tekst źródłowy strony Wychowanie liturgiczne, do modlitwy dziecka

Dziecko w Kościele jest brane pod uwagę jako osoba w pełnym tego słowa znaczeniu. Znakiem tego są doktrynalne wypowiedzi Kościoła w kwestiach wychowawczych, które ujmują w sposób profetyczno-krytyczny problem człowieka jako wychowanka, który musiał przejść rozwój okresu dziecięcego.

W rozwoju człowieka na drodze świętości znaczące miejsce zajmuje również liturgia. Katecheza w odniesieniu do życia liturgicznego ma charakter inicjacyjny. Nie chodzi tu o bierne – fizyczne uczestnictwo w obrzędach. Autentyczna inicjacja liturgiczna pozwala w pełni zrozumieć, że liturgia uobecniając tu i teraz misterium Chrystusa pozwala rzeczywiście mieć udział w Jego życiu. Zadanie to najlepiej zostanie zrealizowane wówczas, gdy w katechezie nastąpi całościowe ujęcie misterium Chrystusa, pozwalając dostrzec znaczenie sakramentu w powiązaniu z osobistym i rzeczywistym wszczepieniem w Chrystusa. Ten ścisły związek między katechezą i liturgią podkreśla program katechezy w Polsce, skierowany przede wszystkim do dzieci i młodzieży, który wiele uwagi poświęca wychowaniu liturgicznemu już w katechezie przedszkolnej, a ta ma wprowadzać w rozumienie podstawowych znaków i czynności liturgicznych oraz wprowadzać do uczestnictwa w liturgii. Jeszcze bardziej wychowanie liturgiczne zostaje dowartościowane w dalszych etapach, gdy ma miejsce katecheza inicjacji w sakramenty pokuty i pojednania oraz Eucharystii. Wychowanie liturgiczne ma pomóc w pełniejszym przeżywaniu roku liturgicznego w łączności z podejmowanymi prawdami biblijnymi oraz w głębszym doświadczaniu rzeczywistości sakramentalnej.

Istnieje głębokie i życiowe powiązanie pomiędzy modlitwą Kościoła i modlitwą poszczególnych wiernych, co potwierdził Sobór Watykański  II (por. SV II, Konstytucja o liturgii ''Sacrosanctum Concilium'', 12). Stąd konieczność stopniowego uczestniczenia wszystkich członków rodziny w Eucharystii, zwłaszcza w niedzielnej i świątecznej oraz w innych sakramentach (Familiaris Consorcio; ''Modlitwa liturgiczna i prywatna''). Udział w życiu i misji Kościoła w świecie jest proporcjonalny do wierności i intensywności modlitwy, w której rodzina chrześcijańska jednoczy się z Chrystusem Panem. Wychowanie do uczestnictwa we Mszy św. sprowadza się do trzech rodzajów zadań:

* należy przekazać żywą i pogłębioną wiedzę o Mszy i uczestnictwie,
* należy odpowiednio uformować postawę wewnętrzną, aby to uczestnictwo przedłużało się we Mszy życia (K. Rahner),
* należy uformować poprzez ćwiczenia konieczne zachowania zewnętrzne zwłaszcza wspólny śpiew i modlitwa.

Modlitwa jest jedna z najwcześniejszych i najtrwalszych form życia religijnego człowieka. Modlitwę należy uznać za warunek przylgnięcia do Boga oraz istotny czynnik rozwoju wiary. Modlitwa jest ważnym religijno-moralnym środkiem w wychowaniu. Niestety w  wielu rodzinach modlitwa jest zawężana tylko do codziennego pacierza i do sfery werbalnej, gdy ustami wypowiada się słowa, których treści nie kontroluje się intelektualnie to modlitwa ma charakter powierzchowny, nic nie wnoszący w życie rodziny. W Rodzinie w której przestrzegane są wartości chrześcijańskie, dzieci podświadomie przenoszą swoje związki z ojcem na Boga, dlatego należy dbać o te kontakty, dziecko musi się czuć bezpiecznie, wtedy do Boga łatwiej się zbliży. Przez modlitwę dziecko uczy się wzywać Boga, który nas miłuje i strzeże; Jezusa Syna Bożego, który nas prowadzi do Ojca; Ducha Świętego, który zamieszkuje w naszych sercach. Uczy się również kierować ufne prośby do Maryi, Matki Jezusa i naszej. Dzieci mają prawo do dobrego wychowania. By uniknąć trudności na polu wychowawczym, należy wychowywać  po chrześcijańsku, a to znaczy że bez Chrystusa nic nie możemy w życiu uczynić, on jest Przewodnikiem, on nam daje miłość i prawdę (por. ''Redemptor Hominis'', 10).

{| class="wikitable" width=100%
|+ style="text-align:left; color: #487eac"|Kieszonka: 
|style="background-color: #d9edff; border-color: #487eac" font-size:85%|Rodzina, mały Kościół Domowy, który „jest wielką Bożą tajemnicą” (Jan Paweł II, List do Rodzin), to fundament i rdzeń społeczeństwa. W tym domowym Kościele rodzice są za pomocą słowa i przykładu pierwszymi zwiastunami wiary (por. KK 11). Poprzez miłość małżeńską i rodzinną wyraża się i realizuje udział rodziny chrześcijańskiej w prorockiej, kapłańskiej i królewskiej misji Jezusa Chrystusa i jego Kościoła. Miłość i życie stanowią rdzeń zbawczego posłannictwa rodziny w Kościele (por. FC 50). Rodzina jest wezwana, ażeby swoim przykładem i świadectwem oświecała tych, którzy szukają prawdy (por. FC 54). Wierni są bowiem zobowiązani wyznawać przed ludźmi wiarę, którą otrzymali od Boga za pośrednictwem Kościoła (por. KK 10-11).
|}

'''Bibliografia:'''

# Dziekoński S., Komunikacja wiary w podstawowych środowiskach katechezy, „Communio” 2002, nr 5; 
# Hajduk A, Wychowanie liturgiczne w katechezie. W: J. Stala (red.): Katechetyka materialna. Tarnów 2002, Wyd. „Biblos”; 
# Encyklika Piusa XI „O chrześcijańskim wychowaniu dzieci i młodzieży” (Divini illius magistri, 1929); 
# „Deklaracja o wychowaniu chrześcijańskim” (Gravissimum   educationis, 1965);  
# Kotlarski A. Rozwój wiary i kształtowanie postawy moralnej w katechezie, “Katecheta” 1964, nr 2; 
# Marek Z., Wychowywać do wiary. Zagadnienia wychowania religijnego dziecka w wieku przedszkolnym, Wyd. Wydawnictwo WAM, Kraków 1996; 
# Nowak M., Antropologiczne podstawy pedagogiki dzieciństwa. W: D. Kornas-Biela (red.): Oblicza dzieciństwa. Lublin 2001, Wyd. TN KUL; 
# Parysiewicz B., Wartości w wychowaniu rodzinnym w świetle nauczania Jana Pawła II. „Ateneum Kapłańskie” 2006, nr 147, z. 3; 
# Romo Roman A., Prorocka rola rodziny, tłum. G. Ostrowski, „Communio” 2003, z. 4; 
# Suwiński S., Wychowanie dziecka do życia Eucharystią, „Ateneum Kapłańskie” 147/2006, z. 3; 
# Tomasik P., (red.): W trosce o dobre podręczniki. Vademecum dla autorów i recenzentów podręczników katechetycznych. Kraków 2003, Wyd. Wydaw. WAM.
# Zielsko R., Wychowanie do czynnego uczestnictwa we Mszy świętej, „Katecheta” 1967, nr 6.

'''Autorka hasła:'''

dr Natalia Maria Ruman, Uniwersytet Śląski

[[kategoria:Antropologiczno-kulturowy konstrukt dzieciństwa]]