Skakanka

Z Encyklopedia Dzieciństwa
Skocz do: nawigacja, szukaj

Współcześnie skakanka jest przyborem gimnastycznym lub zabawka dziecięcą złożona ze sznura zakończonego drewnianymi lub plastikowymi rączkami. Z badań archeologicznych wynika, iż była znana już we wczesnej starożytności (około 1600 roku przed naszą erą). Historia skakanki wywodzi się z zabaw ludzi zamieszkujących środkową i północną Azję. Egipcjanie używali do skoków długich winorośli, aborygeni wykorzystywali do tego celu bambusa, a także znaleźć ją można na obrazach z okresu średniowiecza (www.articlesphere.com). Cieszyła się ogromną popularnością wśród ludów syberyjskich, a Maorysi uprawiali ja pod nazwa piu. Kręcona była przez dwie osoby, a skaczący znajdował się w środku lub przez jedna osobę zgodnie z ruchem wskazówek zegara (wśród Nanajców i Ulczów). W Europie cieszyła się największa popularnością w Holandii (springtouw), w Potrugalii (jogo da porta), w Niemczech (Springtau) i Danii (hoppe) (Lipoński 2001). Do Ameryki trafiła około 1600 roku razem z Holendrami, którzy tam emigrowali i osiedlali się nad rzeką Hudson w Nowym Amsterdamie (obecnie Nowy Jork). W XVIII wieku angielscy koloniści przybyli do Ameryki nazwali ta zabawę Double Dutch. Od wczesnych latach czterdziestych i pięćdziesiątych XX wieku stała się popularną formę zabawy wielu dzieci na całym świecie. Natomiast powrót jej popularności zawdzięczamy nauczycielowi wychowania fizycznego z Colorado. Richard Cendali chcąc poprawić swoją kondycję fizyczną zaczął skakać na skakance, a następnie udoskonalił technikę i zaproponował szeroką gamę ćwiczeń. 14 lutego 1974 roku w Stanach Zjednoczonych obył się pierwszy turniej w Double Dutch i takie rozgrywki trwają po dzień dzisiejszy (http://jump-rope-club.fitkid.pl).

Skakanki wykonywane są z różnych materiałów - od plecionego konopnego lub nylonowego sznurka, przez sznurek w plastikowym oplocie do skórzanego rzemienia. Udoskonaleniami w skakankach są dodatkowe obciążniki, urządzenia liczące wykonane skoki, a także łożyska montowane w rączkach co przyspiesza obroty kręconego przyboru. Długość skakanki powinna być dobrana do wzrostu dziecka – stojąc dwoma stopami na skakance, ułożenie przyboru po bokach, jej rączki powinny sięgać czubkami do naszych pach. Zaletami skakanki jest jej niewielki rozmiar pozwalający zabierać ją ze sobą i możliwość skakania w różnych miejscach (park, boisko, podwórko, łąka, polana). Skoki na skakance dobrze wpływają nie tylko na ciało, ale także na nasz mózg stymulując rozwój obu półkule, co wpływa na poprawę orientacji przestrzennej, pamięci, refleksu, koncentracji, równowagi oraz koordynacji ruchowej.

Skakanka jest przydatna jako przybór do ćwiczeń ruchowych. Można rozróżnić dwa rodzaje skoków: wykonywane indywidualnie przez samodzielnie kręconą skakankę (w przód lub w tył) i przeskakiwanie przez skakankę kręconą przez dwoje innych uczestników ćwiczenia (zazwyczaj zgodnie z ruchem wskazówek zegara). Skoki indywidualne można wykonywać trzymając skakankę w obu dłoniach lub w jednej za oba końce. Przez skakankę trzymaną za oba końce można przeskakiwać obunóż, na jednej nodze czy na nogach skrzyżowanych, można tez do niej wskakiwać i skakać we dwoje. Przez skakankę kręconą przez dwie osoby może wskakiwać niezliczona ilość osób i wykonywać to ćwiczenie równocześnie. Jedna z wielu dziecięcych zabaw jest „Szczur”, który polega na tym że jedna osoba stojąca na środku obraca się zgodnie z ruchem wskazówek zegara trzymając w ręce koniec skakanki, a na drugim końcu uwiązany jest „szczur”. Pozostali uczestnicy zabawy przeskakują tak, by nie dotknąć nogami „szczura”. Innymi przykładami zabaw ze skakankami mogą być: bieg przeskokami przez skakankę (kto szybciej, kto mniejszą ilością skoków pokona wyznaczony dystans), koszenie trawy polegające na przeskakiwaniu obunóż nad skakanką trzymaną nad ziemią z którą gracze biegną od początku do końca rzędu i z powrotem.

Skoki przez skakankę rozwijają siłę eksplozywną nóg, kształtują koordynację ruchową i szybkość reakcji, a także wykonywane systematycznie poprawiają kondycję fizyczną. Umiejętność skakania przez skakankę szybciej opanowują dziewczęta niż chłopcy.

Skakanka może okazać się przydatna do uwalniania wyobraźni dziecka, np. ułożywszy ją na podłodze możemy po niej przychodzić jak po równoważni stawiając delikatnie nogę przed nogą. Zamieniamy skakankę w różne kształty geometryczne, litery i cyfry – układamy je z jednej skakanki lub z kilku. Zaczepiając skakankę o klamkę lub gałąź zamieniamy ją w „poręcz” dzięki której możemy wspinać się pod górę. Skakanka może być zaprzęgiem dla konia, który ciągnie wóz, czyli siedzące na kocyku dziecko.

Piśmiennictwo:

  1. Lipoński W., Encyklopedia Sportów Świata, Oficyna Wydawnicza Atena Poznań 2001.
  2. http://jump-rope-club.fitkid.pl/jump-rope-double-dutch.html (data dostępu 1 marca 2015)
  3. www.articlesphere.com (data dostępu 1 marca 2015)

Autorka hasła:

prof. dr hab. Danuta Umiastowska, Uniwersytet Szczeciński