http://encyklopediadziecinstwa.pl/index.php?title=Ponadczasowo%C5%9B%C4%87_zabawy&feed=atom&action=historyPonadczasowość zabawy - Historia wersji2024-03-28T21:08:53ZHistoria wersji tej strony wikiMediaWiki 1.25.2http://encyklopediadziecinstwa.pl/index.php?title=Ponadczasowo%C5%9B%C4%87_zabawy&diff=317&oldid=prevAdmin: Utworzono nową stronę "Zabawa jest czynnością, która towarzyszy dziecku od najmłodszych chwil życia. Rozwija – uczy – wychowuje. Zachowuje się jak kameleon – potrafi przybrać ró..."2015-12-30T19:29:06Z<p>Utworzono nową stronę "Zabawa jest czynnością, która towarzyszy dziecku od najmłodszych chwil życia. Rozwija – uczy – wychowuje. Zachowuje się jak kameleon – potrafi przybrać ró..."</p>
<p><b>Nowa strona</b></p><div>Zabawa jest czynnością, która towarzyszy dziecku od najmłodszych chwil życia. Rozwija – uczy – wychowuje. Zachowuje się jak kameleon – potrafi przybrać różne formy w zależności od celu któremu służy. Dziecko podczas zabawy zdobywa doświadczenia, które go przygotowują do późniejszych trudniejszych zadań. Zabawa inspiruje do działania, budzi zaciekawienie, pozwala poznawać i odkrywać świat poprzez zaangażowanie zmysłów. Rozbudza kreatywną i otwartą postawę wobec ludzi otaczającej rzeczywistości.<br />
<br />
Zabawa odgrywa w życiu człowieka różne, do których możemy zaliczyć:<br />
* ''przedłużanie młodości'' przejawiające się w dbałości o sprawność fizyczną, zdrowie, dobry humor, zainteresowanie światem i kulturą;<br />
* ''przystosowanie do życia'' przez możliwość przebywania w świecie wyobraźni, pełnienia innych ról, przeżywania radości;<br />
* ''zaspokajanie prestiżu'' przez uczestniczenie w różnych formach pożytecznego spędzania czasu, które jest źródłem zadowolenia i satysfakcji;<br />
* ''pozytywny wpływ na wypełniane obowiązki'' przez regenerowanie sił fizycznych i psychicznych (Pięta 2008).<br />
<br />
Ponadczasowość zabawy wiąże się nierozerwalnie z ponadczasowością jej atrybutów. Dziecięce zabawki naśladowały „dorosłe” przedmioty codziennego użytku i wykorzystanie ich umożliwiało wcielenie się w nowe role (np. zabawa w dom, w lekarza, w żołnierzy). Pierwsza dziecięca zabawka jaką jest grzechotka znana była w czasach prehistorycznych o czym mogą świadczyć wykopaliska. Pierwotnie pełniła dwie funkcje: dziecięcej zabawki i przedmiotu magicznego. Wierzono, że, czyniąc hałas, odstrasza i odgania ona złe moce, na przykład w czasie choroby dziecka (Żołądź-Strzelczyk 2006). I współczesne maluchy bawią się grzechotkami. Wśród zabawek uniwersalnych i ponadczasowych – takich, którymi dzieci bawią się od zawsze i zapewne zawsze będą się bawić – znajdują się jeszcze wiatraczki, piłki, klocki, kolejki i lalki. Wiele zabaw przechodzi z pokolenia na pokolenie. Do nich można zaliczyć dziecięcą zabawę paluszkową choćby takie jak „Sroczka kaszkę warzyła”, dzieci swoje karmiła:<br />
<br />
:Pierwszemu dała na miseczce, drugiemu dała na łyżeczce, trzeciemu dała w garnuszeczku, czwartemu dała w dzbanuszeczku a piątemu łeb urwała i frrrrrr... do lasu poleciała. (http://pl.wikipedia.org/wiki/Zofia_Rogoszówna).<br />
<br />
A także: <br />
:Idzie rak nieborak, jak uszczypnie będzie znak (Pan… 2012).<br />
<br />
Czy: <br />
:Idzie kominiarz po drabinie, fiku miku już w kominie (http://pl.wikiquote.org/ wiki/Rymowanki_dziecięce).<br />
<br />
{| class="wikitable" width=100%<br />
|+ style="text-align:left; color: #487eac"|Kieszonka: <br />
|style="background-color: #d9edff; border-color: #487eac" font-size:85%|W świat zabawy dzieci są zazwyczaj wprowadzane przez dorosłych lub rówieśników. W XX wieku dzielono aktywność zabawową na manipulacyjną, konstrukcyjną, tematyczną, dydaktyczną i ruchową (Okoń 1987). Często była to aktywność indywidualna polegająca na budowaniu z klocków, układaniu puzzli czy innych układanek. Współczesna etnografia, pedagogika, psychologia podkreśla wartość zabawy samej w sobie, bez klasyfikowania jej na tresci i formy realizacji (np.T.Buliński, D.Waloszek, A.Brzezińska). W zabawie z partnerem pojawiają się inne relacje, które często wzbogacane są o pierwiastek współzawodnictwa (kto więcej, kto szybciej, kto dokładniej itp.) i nabierają cech gry. Dużą popularnością cieszą się gry planszowe doskonalące umiejętność koncentracji uwagi (np. domino), zapamiętywania obrazów i sytuacji (typu memory), logicznego myślenia, przewidywania i planowania rozwiązań (np. warcaby). Gry planszowe uczą przewidywać – kształtują w dziecku umiejętność myślenia o kilka kroków w przód, by wygrać lub uniknąć błędu (np. monopol), uczą strategii – dziecko uczy się planować swoje działania, postępować według ustalonego schematu oraz modyfikować go, w razie potrzeby, rozwijają również wyobraźnię. Odrebny rodzaj aktywności zabawowej a także gry ponadczasowych stanowią zajęcia o charakterze manipulacyjnym kształtujące precyzję ruchu i małą motorykę, czyli te cechy, które ułatwiają pisanie i rysowanie (np. bierki, pchełki). <br />
|}<br />
<br />
'''Literatura:'''<br />
<br />
# Okoń W., Zabawa a rzeczywistość, WSiP, Warszawa 1987.<br />
# Pan Pierdziołka spadł ze stołka. Powtarzanki i śpiewanki, Zysk i S-ka, Warszawa 2012.<br />
# Pięta J., Pedagogika czasu wolnego, Wydawnictwo FREL, Nowy Dwór Mazowiecki 2014.<br />
# Żołądź-Strzelczyk D., Dziecko w dawnej Polsce, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2006.<br />
<br />
'''Autorka hasła:'''<br />
<br />
prof. dr hab. Danuta Umiastowska, Uniwersytet Szczeciński<br />
<br />
<br />
[[kategoria: Antropologiczno-kulturowy konstrukt dzieciństwa]]</div>Admin